Serhiy Jadan, "Mésopotamie" - Prix "Angelus" 2015

Serhij Żadan, Mezopotamia, Czarne, 2015
En polonais par Michał Petryk et Adam Pomorsky 

Le Prix littéraire d'Europe centrale "Angelus" attribué cette année à Serhiy Jadan pour "Mésopotamie". En 2011 il l'avait été à "La guerre n'a pas un visage de femme"de Svetlana Aleksievitch.

"– Może tak jak w przypadku Swietłany Aleksijewicz Nagroda Angelusa będzie dla Żadana wstępem do Nagrody Nobla? – zastanawia się Justyna Sobolewska. – Bardzo mu tego życzę." M'associant avec empressement au souhait de Justyna Sobolewska.

Decyzją jury Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus odebrał Serhij Żadan, jeden z najbardziej uznanych współczesnych ukraińskich poetów i prozaików. Wyróżnienie otrzymał za wydaną przed rokiem powieść „Mezopotamia”.– To zasłużona nagroda, na pewno mu się przyda – komentuje Justyna Sobolewska, jurorka „Angelusa” – Żadan to teraz najwybitniejszy twórca na Ukrainie.

Serhij Żadan urodził się w Starobielsku w 1974 r., mieszka w Charkowie. Jest poetą i pisarzem, jego książki przełożono na 16 języków. Sam tłumaczy teksty z języka niemieckiego. W Polsce ukazał się tom „Historia kultury początku stulecia” oraz powieści: „Big Mac”, „Depeche Mode”, „Anarchy in the UKR”, „Hymn demokratycznej młodzieży”, „Woroszyłowgrad” ["La Route du Donbass", Lausanne, 2013] oraz „Mezopotamia”. Wszystkie nakładem wydawnictwa Czarne.

Photo : Rostyslav Chpouk

Poza tym jest Żadan charyzmatycznym piosenkarzem, łączącym – jeśli poszukać skojarzeń na polskim rynku literacko-muzycznym – stylistykę Marcina Świetlickiego i zaangażowanie Jacka Karczmarskiego. Żadan śpiewa w kapeli Psy w Kosmosie. Jego poetyckie protest songi młodzi ludzie znają na pamięć. Ma tłum słuchaczy i wielbicieli.

Żadan jest również twarzą Majdanu. Wielokrotnie zabierał w sprawie Ukrainy głos, przekonując, że rewolucja, jaka dokonała się w ostatnich latach, wynika z powszechnego niezadowolenia, potrzeby zmian. Ukraińcy – mówił w wywiadach – mają dość wyzysku i funkcjonowania na zasadach ustalonych w czasach rozpadu ZSRR. Poeta pokładał w Majdanie nadzieję, nazywał go metaforą ukraińskiego społeczeństwa. Obok Oksany Zabużko Żadan uchodzi za jedną z najbardziej wpływowych postaci w kraju.

Zwycięska „Mezopotamia” nie jest jednak książką polityczną, ale balladą o splątanych losach mieszkańców Charkowa, gdzie balansują się i znoszą pijatyki, bijatyki i wyższe uczucia. Świetnie oddaje ukraińską rzeczywistość, czyniąc z miłości temat przewodni – miłości, która wcale nie musi zwyciężyć. – Od pierwszej strony uderza czytelnika doskonałość frazy Żadana, a przekład Michała Petryka i Adama Pomorskiego czyta się tak, jakby ta książka była napisana po polsku – mówi Justyna Sobolewska. – „Mezopotamia” łączy prozę i poezję, opowiadania o Charkowie znajdują swój kontrapunkt w poemacie na końcu książki. Żadan z książki na książkę jest doskonalszy, pisze o Charkowie tak, że mamy tych ludzi przed oczami, a o miłości pisze tak, jakby nie powstały tysiące książek na ten temat.

Polityka, 17 octobre 2015