Vassyl Stous, traductions arméniennes

 Վասիլ Ստուս

Բարև քեզ, բարև, թխաչյա իմ տող,

Իմ անքնության քույրը լինես թող,

Կասեցրու նրան, ակնթարթ իմ վեհ,

Ափերիս համար աղոթքն է պատեհ:

 

Կապույտ աղավնի, ցավիս՝ մեծ պատիվ,

Երեկո է արդ, փետուրդ է խռիվ,

լսելի ես դու, քան երևելի,

դրոշմ առավել, այլ ոչ՝ թևելի:

 

Բարբառիր, իմ բառ, դու հասուն իմ ցավ, 

Եվ երբ քո մասին շշնջամ՝ «հարեավ»,

փրկիր ինձ ծանր այս բեռից անգիր,

Ու խնդությունից դու նույնպես փրկիր:

 

Քանի ծաղկում են ափերս  կլոր,

Տերև է տալիս սիրտս շուրջբոլոր,

Քանի դեռ խոհս երկար է քանց զանգ,

Զանգի պես կլոր՝ սրտիս ամեն հանգ,

Դու սափորի պես իմ ներսը լցրու

Մի անհուն սիրով ու հույսով հլու:

Եվ ըղձանքիս սուրբ ծաղկանց հատուցում՝

Իմ այս տողերի տքնանքը վերցրու: 

 

* * *

Հանգիստ տուր ինձ, տեր: 

Փայլն այս խաբուսիկ, հոգու ինքնազավթումը,

Սոսկ նմանակում են նենգ, որ խաթարում են

Մեղքի ու մարդկայնության տարանջատումը:

Ծարավն այս կիսաիրերի ու կիսամարդկանց

Մարած աշխարհում, մեռած հիրավի,

Այնպես անտանելի է ապրող մարդու համար,

Եվ ինքնալլկում է ճիչը կեղեքված այս արևի:  

Հանգիստ տուր ինձ, տեր:

Վանիր իմ հոգուց տենչանքը նոր արարքների:

Տուր ամենակարող մահ, որ ես խաղաղվեմ,

Որ հանդարտվի հոգիս ու հասկանամ, որ

գիտակցելով ենք մենք այս ճամփան անցել,

Սագի պես ջուրը մտել, դուրս ենք եկել չոր:

Հանգիստ տուր ինձ, տեր:

Որ կանգ առնեմ ես, որ բաժան ճամփաների վկան

Ինքնավերադարձը լինի: Եվ տուր սահմանն իրական

Կյանքի ու մահի, ցերեկվա ու գիշերների գաղջ,

Ստի ու ճշմարտության միջև, բայց նախ և առաջ

Հանգիստ տուր ինձ, տեր:

Խաղաղություն հոգուս, չխեղվելու հնար: Տեր,

Մարդկանց այս երկրին ուշադրություն դարձրու,

Դուրս է եկել նա իր  ուղեծրից, ու շատ է տարօրինակ

Երկիր մոլորակի առաջընթացն այս մահացու:

Շատ է սեղմված համբերությունը զսպանակի:

Կորչում են հոգիներն ինքնասառեցված,

Իսկ դուք հապա նայեք այս մարդակապկին՝

Բերանքսիվայր ահա սառույցին ընկած,

Փշոտ լեզուն այնպես ծիծաղելի կախած,  

Նա երկու թաթով իր մորթն է սանրում արժանի

Ու համբերատար սպասում իր դարաշրջանին:

Երկրի վրա հոգու համար շատ է քիչ տեղը,

Այս մոլորակի վրա հոգու տեղը շատ նեղ է,

Ապրելն այստեղ մեջք ծռելն է, ու սիրտ է պայթում

Ինքնավսեմացումի այս որոգայթում:

Հանգիստ տուր ինձ, տեր: 

Վերջապես խաղաղվել է հարթությունը

Այս լողացող-սահող անիմաստության:

Ծածանվում է ծովը հալչող դառնությունների

Ու մեզ ահաբեկում, վախեցնում է էլի

Թե երկար կսպասենք մենք մահվանն օրհնյալ,

Թե կկրենք այս բեռն այստեղ մինչև վերջ:

Որ հեռու է ինքնանհետացումը կատարյալ

Հավերժող անաղարտն այն անէության մեջ:

Կամ հանգիստ թող ինձ, կամ հանգիստ տուր, տեր:

* * *

Թե  չլինեիր, ձմեռն ինձ համար

Մի սառած փողոց կլիներ երկար,

Անծայր մի փողոց կլիներ մահու,

Կյանքն էլ կսառչեր, թե չլինեիր դու:

Թե չիմանայի, որ անձայնության

Ու խավարի մեջ այս սև մթության 

Չկա քո մոմը, որ վառվում է հեզ,

Գուցե խենթացած կլինեի ես:

Օրերս ասես մոռանում են ինձ,

Իսկ ես նայում եմ այս պատուհանից,

Ու տենում եմ ես աչքերը քո նուշ,

Ուկրաինա, Մայր, դու Կին իմ անուշ:

Թե չլինեիր, ես ցած կընկնեի,

Ես հնձվածի պես կտապալվեի,

Բայց պարզել ես դու քո թևերն ահա

Իմ միայնության պատկերի վրա,

Եկել ես այստեղ՝ շշնջաս էլի.

-Դու ես որդին իմ, այրն իմ սիրելի:

* * *

Ես ճանաչում եմ այն, ինչ անդին է մահից.

Գաղտնի արարքների ուժը անհուն,

Եվ ամբողջ խավարը, որ գալիս է երկնից,

Եվ կավը այս երկրի երերուն:

Դժվար է ապրել այդ գիտությանը

Ապավինելով դատարկ տունդ փտած,

Դժվար է նաև այդ զորությանը

Հենել քո տանիքի ծածկը ճկված:

Նեխումն ամեն բան իր տակ է վերցրել,

Պատել է քեզ, հաղթել ու մեռցրել:

Եվ դու էլ երբեք չես կենդանացնի

Սիրտը քո փխրուն ու դյուրահավատ,

Ամենն իր հանգույն: Աշխարհն էլ կանցնի,

Ուր զորացել է հոգիդ լավ թե վատ:

Դա է գիտելիքն այս աշխարհի գոս,

Եվ ծանր հատուցումը քո, հերետիկո՛ս:

Բայց նայիր, ահա, մարդասպանի՛դ տես,

Ձեռքն է իր մեկնում նա՝ ժպտադիմակ,

Գոհ ու երջանիկ կյանք է մաղթում քեզ՝

Թաքուն պահած ոխն իր հանց դանակ:   

* * *

Դու նախանձիր ինձ, նախանձիր, Բալզակ,

Որ փարաջա ունեմ, նստել եմ մենակ:

Շուրջս լուռ ու մութ է, ու ես վհուկի պես

աչքերս չռած՝ նայում եմ աշտարակներին,

որ խենթերի պես ցրված են մին-մին.

Ի՜նչ երանություն այս տարաժամին:

Բայց հենց նույն պահին սթափվում եմ հանկարծ,

Ու պատրանքներս՝ քաղցր, վտարված

Ասում են՝ լսիր, ինչո՞վ ես տարված.

Տրտում մի հորիզոն անհույսի ներքո՝

Ահա քո հայրենին ու բաժինը քո: 

* * *

Ռազմիկ Մարկոսյանին

Ու պարզեց ձեռքն իր Աստված,

Զատկական աստղեր ցանեց,

Անթիվ աստղերից անդին

Նա ողկույզ մատուցանեց:

Օծվեց կապույտը երկնի

Տրտում ոսկով հուրհրան,

Լույս իջավ վերից հանկարծ,

Հոգիս մարմնիցս տարան:

Ձնաբուք հեծկլտացող,

Մերկ փշալարեր սառած:

Աշխարհը լույս լինի թող,

Փառավորի թող Աստված:

 * * *

Տեր, տուր, մեզ այսօ’ր: Ինչ էլ որ լինի,

Այսօ’ր տուր մեզ, Տեր: Վաղն ուշ կլինի:

Մարում են խարույկներն ուկրաինական,

Մարում է երկրում իմ ամենը, ինչ կա:

Իմ ճամփան է մարում անջուր ու չոր,

Մարում է ծարավից հոգին իմ տոչոր:

Թե Աստծո աչքը չի տեսնելու մեզ,

Դե, ուրեմն, ցավ, մոլեգնիր հրկեզ:

1969, մարտ

 * * *

 Ինչ լավ է, որ ես չեմ վախենում մահից,

Որ վաղուց եմ ընտրել ծանր խաչ,

Որ չեմ խոնարհվում դատավորների

Ու ոչ էլ անհայտ բախտի առաջ:

Որ ապրել եմ, սիրել, որ չեն պղծել ինձ

Զղջում ու նզովք, տրտունջ ու թախիծ:

Սպասիր ինձ, կգամ ես դեռ, իմ ժողովուրդ,

Կանցնեմ մահվան միջով, կգամ դեպի կյանք,

Ես շիտակ կնայեմ աչքերիդ մաքուր,

Դու աչքերիս մեջ կտեսնես բերկրանք:

Կասեմ որդիդ եմ ու ծունկի կգամ,

Կփարվեմ հողիդ, հողդ կդառնամ: