Страшно, кажу я, на думку, що в постаті звіра ходив я.
Страшно, - нащадок мій скаже, - що був я колись чоловіком.
I
Bonsoir solitude !
Voici le bol, et mon cheval, voici mon cœur.
Ma route couleur de violette.
Et mes pensées rongées de lune.
Oh ! ne dis pas : par-delà les montagnes.
Dis : ici, aujourd'hui, à minuit.
Aujourd'hui. Maintenant. Jamais.
Привид ходить із зіркою в руці, –
Ліхтарі розібрали ще в минулому столітті. –
Ворушить квочку із сонними курчатами,
Та всі Гамлети втупились у скриньку телебачення.Il rôde, le spectre, une étoile à la main, –
Au siècle précédent déjà des becs de gaz il ne restait plus rien. –
Warubu Bdrum’bgu
Le Fleuve
De l'eau ! De l'eau ! Beaucoup d'eau.
Le rocher, frère du crocodile,
Aime l'eau.
Au village
Les crocodiles vadrouillent au ciel
Chaussés d'échasses de bambou.
Même un enfant sait cela.
Lettre à un ami ukrainien
Mykola Horbal
Микола Горбаль, 10.09.1940
Suis microcosme
car fut créé à son image
et ressemblance –
du taciturne rébellion.
Vira Vovk
 |
| This photo is courtesy of Tripadvisor |
Valéry Giscard d'Estaing, 2.02.1926 - 2.12.2020
Un de moins.
Заборонений
Zaboroneny (L'Interdit), 2019, n'est pas le premier biopic consacré à Vassyl Stous, mais c'est la premier long métrage, et il est désormais disponible sur YouTube. De sorte que chacun peut se faire une opinion.
A sa sortie, le film a été étrillé notamment dans Geek Journal par l'indispensable Taylor Andersen :
Чего Россия ждет от Донбасса в 21 году. (Ce que la Russie veut du Donbass en l'an 21.)
Affiche bolchevique russe (moscovite) d'il y a cent ans. Un siècle de pillage des ressources naturelles.
Asservissement colonial classique.
Champ de tournesols sous occupation russe (moscovite). Novembre 2020.
"Stous : le Passant", opéra-zoom par la troupe de Vlad Troïtsky (lauréat du Prix Vassyl Stous 2019)
22.11.2020, Kyïv
 |
| à Alexandre Archipenko |
 |
| Pierrot Carousel, 1913 |
La tête
La guillotine est le chef-d’œuvre de l’art plastique
Son déclic
Crée le mouvement perpétuel
Зеновій Красівський, 1929-1991
Скорбота
Пересторога
Спадок
Мій хлопче
Бандера
Гамлет
Іванові Драчові
Скорбота
В скорботі горбляться хрести
На цвинтарях терпінь.
Куди і доки їх нести ?
Котрому з поколінь
Дійти судилось до мети ?
Коли прийде цей час ?
В скорботі горбляться хрести
Призначені для нас.
Vassyl Stous, hommage en russe sur Radio Viesti, Kyïv, 2015
 |
| Viktor Zaretsky, Stous lisant Rilke, huile sur toile, 1971 |
Վասիլ Ստուս
Բարև քեզ, բարև, թխաչյա իմ տող,
Իմ անքնության քույրը լինես թող,
Կասեցրու նրան, ակնթարթ իմ վեհ,
Ափերիս համար աղոթքն է պատեհ:
Կապույտ աղավնի, ցավիս՝ մեծ պատիվ,
Երեկո է արդ, փետուրդ է խռիվ,
լսելի ես դու, քան երևելի,
դրոշմ առավել, այլ ոչ՝ թևելի:
Բարբառիր, իմ բառ, դու հասուն իմ ցավ,
Եվ երբ քո մասին շշնջամ՝ «հարեավ»,
փրկիր ինձ ծանր այս բեռից անգիր,
Ու խնդությունից դու նույնպես փրկիր:
Քանի ծաղկում են ափերս կլոր,
Տերև է տալիս սիրտս շուրջբոլոր,
Քանի դեռ խոհս երկար է քանց զանգ,
Զանգի պես կլոր՝ սրտիս ամեն հանգ,
Դու սափորի պես իմ ներսը լցրու
Մի անհուն սիրով ու հույսով հլու:
Եվ ըղձանքիս սուրբ ծաղկանց հատուցում՝
Իմ այս տողերի տքնանքը վերցրու:
Fugue de mort
|
Фуґа смерти
|
Einverständis mit der Zeit, zeichnete auch dem Dichter seinen Weg vor : im Verlauf der stalinschen « Säuberungen » der dreißiger Jahre wurde Mandelstamm nach Sibirien deportiert. Ob er dort den Tod fand oder, wie auch « The Times Literary Supplement » su berichten wußte, nach seiner Rückkehr aus Sibirien in dem von den Armeen Hitlers besetzten Teil Rußlands das Schicksal so vieler anderer Juden teilen mußte : dies endgültig zu beantworten, ist zur Stunde noch nicht möglich.
Paul Celan, Paris, 1959
.jpg)
 |
| 1920 - 1970 Tchernivtsi - Paris |
 |
| 1946 - 2020 Tchernivtsi - Kyïv |
Фуґа смертиPaul Celan ne fut ainsi à Paris, en France, sa vie durant, poète que par ouï-dire. Ce qu’il savait qu’il était, il ne pouvait le vivre qu’avec très peu de personnes, sachant d’ailleurs qu’il lui serait bien difficile de faire entendre, même à ceux qui le désiraient le plus, le deuil que le Juif qu’il était avait à vivre.Yves Bonnefoy
Pratiquer la francophonie peut avoir une issue fatale, pour vous et pour votre famille. |
| Youry Yanovsky et Mykola Bajan deux survivants de la Renaissance fusillée |
Henri Michaux
Je
vous écris d’un pays lointain (V)
|
Анрі Мішо
Я пишу
до Вас з далекого краю
|
Над
трупами
useless french
Cf. La francophonie comme obstacle à l'intelligence
Et pour ce faire, souvenons-nous du géant oukraïnien, le Cosaque Havryliouk, nu dans la neige, encerclé par de petits hommes casqués-bottés-armés, les cosmonautes noirs. Cette image ne laissait aucun doute sur le vainqueur à venir. C'était en 2014, sur la Place de l'Indépendance de la capitale oukraïnienne : Maïdan Nezalejnosty, Kyïv, Oukraïne, Europe. Glorieuse, oh ! combien, Révolution de la Dignité - Революція Гідности. 
Зауважу, що порошенківська дипломатія ніяк не відреаґувала на цю безсоромну путінську пропаґанду, а головне - хочу звернути увагу на консенсус, ледь не тотальний, з боку французьких депутатів в підтримці путінського наратива. "Hélène Carrère d'Encauss, le principal agent d'influence de Vladimir Poutine en France." Або ? |
| Montélimar, 20 août 1944 |
